Cena administrowana: definicja, przykłady i znaczenie

Jaka jest cena administrowana?

Cena administrowana to cena towarów lub usług ustalana bezpośrednio przez rząd lub organ scentralizowany, a nie ustalana przez siły rynkowe. Nie są one wynikiem konwencjonalnej dynamiki podaży i popytu na konkurencyjnym rynku, ale są aktywnie kontrolowane w celu osiągnięcia określonego celu gospodarczego lub politycznego.

Aby to zilustrować, rozważmy następujący scenariusz:

• Agencja rządowa postanawia ustalić cenę za podstawowy produkt, taki jak chleb.
• Agencja ustala tę cenę poniżej równowagi rynkowej, aby była przystępna dla wszystkich obywateli.

Jest to przykład ceny administrowanej, ponieważ ceny rynkowe nie są ustalane przez siły rynkowe, lecz kontrolę cen sprawuje rząd.

Kluczowe dania na wynos!

• Cena administrowana jest ustalana przez rząd lub organ scentralizowany, a nie ustalana przez siły rynkowe.
• Są one często wykorzystywane przez rządy do kontrolowania warunków ekonomicznych i zapewnienia przystępności cenowej podstawowych towarów.
• Ceny administrowane mogą znacząco wpływać na dynamikę rynku, często prowadząc do ograniczenia konkurencji.

Jak działają ceny administrowane?

W istocie cena administrowana jest formą interwencji rządu w gospodarkę rynkową. Można je wykorzystać do osiągnięcia różnych celów gospodarczych, takich jak stabilizacja cen, wspieranie dobrobytu społecznego czy zapobieganie zawyżaniu cen.

Kiedy rządy ustalają ceny administrowane, zwykle robią to w przypadku podstawowych towarów i usług, które uważa się za niezbędne dla dobrobytu swoich obywateli. Na przykład podstawowe artykuły spożywcze, usługi opieki zdrowotnej i usługi użyteczności publicznej często podlegają cenom administrowanym.

Niektóre etapy ustalania ceny administrowanej to:

1. Identyfikacja podstawowych towarów lub usług: Pierwszym krokiem w ustaleniu ceny administrowanej jest identyfikacja towarów lub usług, które uważa się za niezbędne dla dobra społeczeństwa. Mogą one obejmować podstawowe produkty spożywcze, usługi opieki zdrowotnej lub obiekty użyteczności publicznej.
2. Ustalanie ceny: Po zidentyfikowaniu podstawowych towarów lub usług rząd lub odpowiedzialny organ ustala cenę. Tego ustalania cen często dokonuje się poniżej równowagi rynkowej, aby towary lub usługi były dostępne dla wszystkich obywateli.
3. Zapobieganie zawyżaniu cen: Ustalając cenę, władze skutecznie zapobiegają zawyżaniu cen. Dzięki temu dostawcy nie będą mogli sztucznie zawyżać cen w czasach niedoborów lub innych zakłóceń na rynku.
4. Kontrola czynszów: W niektórych przypadkach ceny administrowane mogą mieć również formę kontroli czynszów. Ogranicza to kwotę, jaką właściciel może pobierać za czynsz, dzięki czemu mieszkania są bardziej przystępne dla najemców.
5. Polityka konkurencji: Rząd lub odpowiedzialny organ wykorzystuje ceny administrowane jako narzędzie w swojej polityce konkurencji. Pomaga to kontrolować rynek i zapobiegać wyzyskiwaniu konsumentów przez monopole.
6. Interes publiczny: ostatecznie celem ceny administrowanej jest służenie interesowi publicznemu. Kontrolując koszty podstawowych towarów i usług, rząd dba o to, aby wszyscy obywatele mogli sobie pozwolić na zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb.

Należy pamiętać, że choć ceny administrowane mogą pomóc ustabilizować rynki i zwiększyć przystępność cenową podstawowych towarów i usług, mogą one również prowadzić do nieefektywności i zakłóceń rynku, jeśli nie są właściwie zarządzane.

Przykłady

Rozważmy przykłady gospodarek centralnie planowanych, takich jak były Związek Radziecki i Kuba, gdzie ceny administrowane były podstawowym mechanizmem:

• Związek Radziecki: W gospodarce centralnie planowanej rząd radziecki miał pełną kontrolę nad cenami. Rząd decydował o alokacji zasobów i ustalał ceny wszystkich towarów i usług. Dotyczyło to sektorów krytycznych, takich jak energia elektryczna, gdzie ceny zostały ustalone tak, aby zapewnić dostęp wszystkim obywatelom niezależnie od ich poziomu dochodów.
• Kuba: Podobnie na Kubie rząd kontroluje ceny większości towarów i usług. Na przykład podstawowe towary, takie jak żywność i opieka zdrowotna, są dostarczane wszystkim obywatelom po niskich kosztach lub nawet bezpłatnie. Strategia ta ma na celu zminimalizowanie różnic między różnymi grupami dochodowymi i zapewnienie, że podstawowe potrzeby będą w zasięgu każdego.
• Kontrola czynszów w Nowym Jorku : Innym przykładem cen administrowanych są zasady kontroli czynszów w miastach takich jak Nowy Jork. Są one ustalane przez samorządy lokalne, aby chronić najemców przed wygórowanymi kosztami wynajmu i zapewnić wszystkim niedrogie mieszkania. Chociaż może się to wydawać korzystne dla najemców, może również prowadzić do niedoborów mieszkań i zaniedbań w utrzymaniu nieruchomości ze względu na zmniejszone zyski właścicieli.

We wszystkich takich przypadkach rola państwa jako kupującego i sprzedającego pozwalała mu kontrolować ceny i bezpośrednio wpływać na rynek, często utrzymując ceny sztucznie zaniżone dla celów społecznych.

Polityka ta może jednak również zniechęcać do konkurencji i innowacji wśród przedsiębiorstw, prowadząc w dłuższej perspektywie do nieefektywności gospodarczej. Pomimo tych wyzwań ceny zarządzane centralnie nadal odgrywają znaczącą rolę w wielu gospodarkach na całym świecie.

Zalety

• Przewidywalność: Ceny administrowane mogą zapewnić konsumentom pewien poziom przewidywalności. Na przykład, jeśli cenę energii elektrycznej ustala rząd, gospodarstwa domowe mogą efektywnie budżetować bez obawy o nieoczekiwane podwyżki cen.
• Bariera dla monopoli: ustalając ceny, rząd może uniemożliwić niektórym przedsiębiorstwom dominację na rynku poprzez zakłócanie cen, wspierając w ten sposób zdrową konkurencję.
• Przystępność: gdy ustala się ceny, podstawowe usługi i towary, takie jak energia elektryczna i opieka zdrowotna, mogą stać się przystępne cenowo lub nawet bezpłatne dla wszystkich obywateli, zapewniając w ten sposób każdemu dostęp do podstawowych artykułów pierwszej potrzeby.
• Kontrola nad alokacją zasobów: Ceny administrowane pozwalają rządowi kontrolować, kto otrzymuje jakie zasoby, zapewniając sprawiedliwą dystrybucję i ograniczając marnotrawstwo.
• Ochrona lokalnych przedsiębiorstw: ustalając ceny, rząd może chronić lokalny przemysł i przedsiębiorstwa przed ostrą konkurencją ze strony międzynarodowych korporacji, zapewniając obywatelom stabilność gospodarczą i bezpieczeństwo pracy.

Wyzwania

• Brak konkurencji na rynku: Gdy ceny ustala organ administrujący, a nie rynek, może to zdusić konkurencję. Firmy są mniej zmotywowane do wprowadzania innowacji lub poszukiwania efektywności, gdy nie mogą konkurować ceną.
• Błędna alokacja zasobów: Ceny administrowane mogą nie odzwierciedlać dokładnie rzeczywistych kosztów towarów lub usług, co może prowadzić do nadmiernego lub niedostatecznego wykorzystania niektórych zasobów. Na przykład, jeśli cena energii elektrycznej jest zbyt niska, konsumenci mogą ją marnować, obciążając dostawy.
• Koszty administracyjne: ustalanie i egzekwowanie cen na całym rynku może być zadaniem kosztownym i biurokratycznie intensywnym. Koszty te często są przerzucane na podatników lub konsumentów w postaci wyższych cen lub podatków.
• Podatny na wpływy polityczne: Na proces ustalania cen mogą wpływać względy polityczne, co prowadzi do cen służących celom politycznym, a nie gospodarczym.
• Bariery wejścia dla nowych przedsiębiorstw: Gdy ceny są sztucznie zaniżane, nowym przedsiębiorstwom może być trudno wejść na rynek, ponieważ mogą mieć trudności z pokryciem swoich kosztów. Zmniejsza to różnorodność dostawców i może ostatecznie zaszkodzić nabywcom.

Wniosek

Ceny administrowane mogą wprawdzie zapewniać pewną ochronę i korzyści, ale stwarzają również poważne wyzwania.

Niezwykle istotne jest osiągnięcie delikatnej równowagi, zapewniającej dobrobyt lokalnego przemysłu bez dławienia konkurencji i powodowania niewłaściwej alokacji zasobów.

Często zadawane pytania

Jak nazywa się także cena administrowana?

Nazywa się je również cenami maksymalnymi lub cenami minimalnymi. Cena maksymalna reprezentuje maksymalną cenę produktu.

Co oznacza cena administracyjna w ekonomii?

W ekonomii ceny administrowane ustalane przez rząd będą albo wyższe, albo niższe od cen równowagi i dlatego są uważane za niepożądane

Jakie są cele cen administrowanych?

Podstawowymi celami cen kontrolowanych jest kontrola inflacji, ochrona konsumentów przed wygórowanymi kosztami oraz utrzymanie stabilności kluczowych rynków, takich jak żywność i energia.

Podobał Ci się ten post? Sprawdź całą serię dotyczącą cen